کمیته علمی کامپیوتر و فناوری اطلاعات آموزشکده فنی ابن حسام
تصویر وبسایت مثالی که در تصویر فوق ملاحظه کردید، چندان زیبا نیست؛ اما برای نمایش نمونهای از طرحبندی یک وبسایت معمولی کاملاً مناسب است. برخی وبسایتها، ستونهای بیشتری دارند، برخی دیگر بسیار پیچیدهتر هستند؛ اما ایده کلی همین است. با استفاده از CSS مناسب میتوان تقریباً از هر عنصری برای بخشهای مختلف استفاده کرد و ظاهری که مورد نظر است را ایجاد کرد؛ اما همان طور که قبلاً اشاره کردیم باید به موارد مفهومی یا معناشناختی نیز توجه کنیم و از عناصر صحیح برای کارهای مناسب استفاده کنیم.
دقت کنید که عناصر بصری همه داستان را تشکیل نمیدهند. ما از رنگ و اندازه فونت برای جلب توجه کاربران به بخشهای مهمتر محتوا استفاده میکنیم. همچنین از منوی ناوبری و لینکهای مربوط نیز بهره میگیریم، اما برای نمونه افرادی که نقصی در بینایی دارند ممکن است مفاهیمی مانند رنگ صورتی یا فونت بزرگ را چندان مفید ندانند.
نکته: افراد داری کوررنگی در حدود 4 درصد از جمعیت دنیا را تشکیل میدهند. به بیان دیگر تقریباً 1 نفر از هر 12 مرد و 1 نفر از هر 200 زن کوررنگ است. افراد نابینا یا دارای نقص بینایی تقریباً 4 تا 5 درصد از جمعیت دنیا را تشکیل میدهند.
شما در کد HTML خود میتوانید بخشهایی از محتوا را بر اساس کارکردشان نشانهگذاری کنید. در واقع میتوانید از عناصری که نماینده بخشهایی از محتوا هستند و در بخش فوق توصیف شدند به صورت بیابهام استفاده کنید و از فناوریهای کمکی مانند نرمافزارهای قرائت صفحه برای شناسایی این عناصر و کمک به وظایفی مانند «یافتن نوار ناوبری اصلی» یا «یافتن محتوای اصلی» بهره بگیرید. همان طور که قبلتر اشاره کردیم استفاده نکردن از عناصر ساختاری و مفهومی صحیح برای انجام وظایف مناسب، عواقبی در پی خواهد داشت.
HTML برای پیادهسازی چنین نشانهگذاری مفهومی از تگهای اختصاصی استفاده میکند که میتوان از آنها برای بازنمایی بخشهایی مانند زیر بهره گرفت:
- هدر: <header>
- نوار ناوبری: <nav>
- محتوای اصلی: <main>. این بخش، زیربخشهای مختلفی دارد که به وسیله عنصرهای <article> ،<section> و <div> ارائه میشوند.
- نوار کناری: <aside> در اغلب موارد درون <main> قرار دارد.
- فوتر: <footer>
یادگیری عملی: بررسی کد در یک وبسایت نمونه
وبسایتی که در مثال فوق دیدیم با استفاده از کد زیر ساختاردهی شده است. ابتدا به مثال فوق نگاه کنید و سپس با بررسی کد زیر ارتباط بین بخشهای مختلف کد با عناصر بصری را مورد بررسی قرار دهید:
البته بررسی همه کد فوق و درک اجزای آن به کمی زمان نیاز دارد. کامنتهایی که درون کد ارائه شدهاند نیز به درک بهتر آن کمک میکنند. در واقع ما در این نوشته از شما انتظاری به جز این نداریم، زیرا کلید درک طراحی سند، نوشتن یک ساختار مناسب HTML و سپس طرحبندی آن با استفاده از CSS است. البته مبحث CSS موضوع کاملاً جدایی است که در راهنمای جامع CSS به آن خواهیم پرداخت.